Met de recente wijzigingen in het sociaal strafrecht en diverse arbeidsrechtelijke bepalingen, vastgelegd in de wet van 15 mei 2024, worden de mogelijkheden voor het doorgeven van werk dat in onderaanneming is aangenomen, aanzienlijk ingeperkt.
Achtergrond en doelstelling van de wet
De arbeidsomstandigheden bij onderaannemers blijken vaak suboptimaal, met een verhoogd risico op illegale tewerkstelling en sociale dumping. Om deze problematiek aan te pakken, heeft de wetgever met de nieuwe wet van 15 mei 2024 beoogd een einde te maken aan het bedrijfsmodel waarin aannemers werk, direct na acceptatie, volledig uitbesteden aan derden. Deze wet wil een dergelijke praktijk in grote mate onmogelijk maken door hier sancties aan te verbinden.
Nieuw wettelijk kader: wat is verboden?
Onder de nieuwe wetgeving is het onderaannemers niet langer toegestaan om de volledige uitvoering van een overeenkomst die zij met hun contractspartij zijn aangegaan, verder uit te besteden aan andere partijen. Voorts is het niet toegestaan om de coördinatie van de uitvoering te behouden en enkel de fysieke werkzaamheden door te schuiven naar derden.
Dit verbod is van toepassing op werken die verband houden met onroerende goederen, waaronder de bouwsector, maar strekt zich tevens uit tot de vleesverwerkende industrie en de verhuissector.
Gevolgen en sancties bij overtreding
Indien een onderaannemer in strijd handelt met deze bepalingen, kunnen strafsancties worden opgelegd. Deze vallen onder niveau 4 en omvatten gevangenisstraffen en boetes die kunnen oplopen tot een bedrag van 48.000,00 EUR. Bovendien kunnen aanvullende maatregelen worden opgelegd, zoals het verplicht betalen van schadevergoedingen aan betrokken werknemers.
Inwerkingtreding van de wet
De wet treedt naar verwachting in werking op 1 januari 2025. Het is aan te raden om tijdig te anticiperen op deze wijzigingen om juridische en financiële risico’s te vermijden.
Uitsluiting bij overeenkomst niet mogelijk
Aangezien deze wetgeving als dwingend recht wordt beschouwd, is het contractueel uitsluiten van de nieuwe bepalingen niet toegestaan. Het is derhalve niet mogelijk om met opdrachtgevers of aannemers overeen te komen om het werk alsnog volledig uit te besteden, in strijd met de wettelijke voorschriften
Wat blijft toegestaan?
Ondanks de strikte beperkingen blijven hoofdaannemers gerechtigd om onderaannemers in te schakelen voor de uitvoering van bepaalde onderdelen van het werk. Hoewel de wet het uitbesteden van de volledige uitvoering verbiedt, lijkt het aannemelijk dat gedeeltelijke uitbesteding nog mogelijk blijft. De exacte interpretatie en toepassing van deze regelgeving door de rechtbanken is echter nog niet volledig uitgekristalliseerd.